Tuesday, February 02, 2010

BİR DOSTLUK HİKAYESİ by Mustafa Azizoglu




soğuk savaş’ın ardından arap ülkelerini
çevreleyecek bir ittifak arayan İsrail
ile petrol ve doğalgaz zenginliğini koruyup
dışa açılmayı hedefl eyen Azerbaycan’ın
çıkarları, hem birbirleriyle, hem Türkiye ile
son 20 yılda sık sık kesişti. Şu anda ise bu
üçlü arasındaki ilişkiler, Türkiye’nin bir yandan
Azerbaycan’ın düşmanı Ermenistan’la,
diğer yandan da İsrail’in düşmanları olan
İran ve Suriye ile yakın politikası nedeniyle
adeta yeniden şekilleniyor.
Geçen ay yeni kitabı “Turkey’s Entente
with Israel and Azerbaijan: State
Identity and Security in the Middle East
and Caucasus” (Türkiye’nin İsrail ve
Azerbaycan ile Anlaşması: Ortadoğu ve
Kafk aslar’da Devlet Kimliği ve Güvenlik)
çıkan, Londra Üniversitesi’nden Alexander
Murinson, Dışişleri Bakanı Davutoğlu’nun
“Komşularla sıfır problem stratejisi”nin
teorik olarak güzel olabileceğini ama
günümüz dünyasında gerçekleşmesi
çok zor bir rüya olduğunu savunuyor.
Azerbaycan’ın, Ermenistan dışında tedirgin
olduğu bir diğer komşusu ise İran. Yazara
göre Türkiye, İran’la yakınlaşırken, İran’ın
Ermenistan’la bağlantısını arttırması, bir
yandan da Şii nüfusuna sahip Azerbaycan’da
rejim ihracı korkusu yaratabilir. Öyle olmasa
bile Azerbaycan’ın İsrail’le bağlantı kurmasında
önemli etkenlerden biri bu tedirginlik
olabilir. Ermenistan ile savaşırken
Azerbaycan’a Stinger füzeleri veren İsrail,
Haziran ayında Cumhurbaşkanı Peres’in ziyareti
sırasında, hava savunma sistemi kurulması
için de bu ülkeyle bir anlaşma imzaladı.
Murinson’a göre İsrail, Azerbaycan-İran
sınırında dinleme faaliyeti de sürdürüyor. İki
ülke arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 3.6
milyar dolar. İsrail, petrol ihtiyacının yüzde
25’ini Azerbaycan’dan karşılıyor. Ayrıca İsrail,
Azerbaycan’da iletişim ile tarım ve gıda
sektöründe yatırım yapıyor.
Peki Türkiye, İsrail ve Azerbaycan arasındaki
ilişkilerin geleceği nasıl olacak?
İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak’ın
Ankara’yı ziyareti iyice gerginleşen ilişkileri
biraz yumuşattı. Azerbaycan’la Türkiye
arasındaki sıkıntı, söz verildiği gibi Yukarı
Karabağ’daki işgal sona erdirilebilirse eski
yoğun kıvamına ulaşacaktır. Eğer İran’da da
2012’deki Parlamento seçimlerinde muhalefet
kazanır ve Batı’yla ilişkileri yeniden rayına
oturtursa, o zaman Dışişleri Bakanı Ahmet
Davutoğlu “komşularla sıfır problem”
politikasının sefasını sürebilir.
YARALAR
HÂLÂ KANIYOR
12 N 31 OCAK 2010
FOTOĞRAFLAR (SOL ÜSTTEN SAAT YÖNÜNDE): AP, PATRICK FARRELL—AP, FABRICE COFFRINI—AFP
Ğ (Ü ) Ü
BİR DOSTLUK HİKAYESİ
Mustafa Azizoğlu
Port au Prince (Haiti)
Başkent enkaz altında. Halk kitleler
halinde kırsal alanlara kaçıyor.
Haiti yeniden belini doğrultabilecek
mi?
Sichuan (Çin)
Devlet çabuk davranarak dünyaya
örnek oldu: Depremden bir yıl sonra
yeniden inşa projeleri tamamlanmaya
yakın.
L’Aquila (İtalya)
Başbakan Berlusconi, altı ayda kenti
yeniden inşa etme sözü vermişti.
Ancak 20 bin kişi sekiz ay sonra
hâlâ evsiz.
New Orleans (ABD)
İşsizlik ve icraya düşme oranları
azaldı ama çok sayıda mahalle beş
yıl önceki Katrina Kasırgası’nın
izlerini taşıyor.
Aceh (Endonezya)
Tsunaminin yere serdiği eyalette
hayat ancak beş yıl sonra normale
döndü, ticaret ve turizm kendine
geldi.
Myanmar
Sel felaketinden 18 ay sonra 500 bin
insan hâlâ barakalarda yaşıyor. Ama
en azından hastalıkların önü kesildi.
PERİSKOP
KAYNAK: ANKARA ÜNiVERSiTESi AVRUPA TOPLULUKLARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZi’NiN
BU AY YAYINLADIĞI ‘KAMUOYU VE TÜRK DIŞ POLiTiKASI’ ANKETi.
BİR SAYI
TÜRKİYE’NİN ERMENİSTAN İLE
İLİŞKİLERİNİ NORMALLEŞTİRECEK
PROTOKOLÜN ‘ANCAK ERİVAN
AZERBAYCAN TOPRAKLARINDAN
ÇEKİLİRSE’ ONAYLANMASI
GEREKTİĞİNE İNANAN TÜRKLER’İN
ORANI. PROTOKOLÜN KOŞULSUZ
OLARAK ONAYLANMASI GEREKTİĞİNE
İNANANLARIN ORANI İSE YÜZDE 6,1.
%35
Dünyanın dört yanında son beş yılda büyük
çaplı felakete uğramış bölgeler için dile getirilen
vaatlere rağmen, sorunlar sürüyor.
PERISKOP.indd 2 23.01.2010 11:45

0 Comments:

Post a Comment

<< Home